Praktyka modlitwy za zmarłych jest bardzo stara i obecna w tradycji Kościoła od samych jego początków. Wynika ona z wiary w "świętych obcowanie", czyli jedność wszystkich ochrzczonych – tych, którzy żyją na ziemi, tych, którzy znajdują się w czyśćcu, oraz tych, którzy już cieszą się oglądaniem Boga w niebie. Pierwsze wzmianki o zorganizowanej modlitwie za zmarłych pochodzą już z IV wieku.
Liturgia Dnia Zadusznego jest naznaczona zadumą, powagą i modlitewnym zaangażowaniem. Kolorem szat liturgicznych jest czarny lub fioletowy, symbolizujący żałobę, pokutę i nawrócenie.
Podczas Mszy Świętej czytania biblijne koncentrują się na tematach Bożego miłosierdzia, zmartwychwstania i nadziei na życie wieczne.
W dniach od 1 do 8 listopada za pobożne (czyli modlitewne) nawiedzenie cmentarza z równoczesną modlitwą za zmarłych – możemy codziennie uzyskać odpust zupełny, który można ofiarować wyłącznie za zmarłych (za nawiedzenie cmentarza w inne dni – odpust cząstkowy, również wyłącznie za zmarłych).
Odpust zupełny można zyskać tylko raz dziennie!
Warunki uzyskania odpustu zupełnego:
- wzbudzić intencję jego otrzymania.
- być w stanie łaski uświęcającej.
- wyzbyć się przywiązania do jakiegokolwiek grzechu.
- przyjąć w tym dniu Komunię Świętą.
- odnowić jedność ze wspólnotą Kościoła poprzez odmówienie: „Ojcze nasz”, „Wierzę w Boga” oraz modlitwy w intencjach bliskich Ojcu Świętemu (np. „Zdrowaś Maryjo”).
Co to jest ODPUST?
Odpust jest to darowanie (odpuszczenie) przez Boga kary doczesnej za grzechy odpuszczone już co do winy w sakramencie pokuty.
Poprzez spowiedź grzesznik otrzymuje przebaczenie wyznanych grzechów, ale uzyskane przebaczenie nie uwalnia od kar doczesnych (czasowych), które spotykają nas za życia lub po śmierci w czyśćcu. Dlatego nawet ktoś, kto umiera w stanie łaski uświęcającej nie idzie prosto do nieba, musi odnowić w sobie pełne podobieństwo do Boga. Uwolnieniu od tych kar służą właśnie odpusty.
Rozróżnia się odpusty cząstkowe i zupełne (zależnie od tego, w jakim stopniu uwalniają nas od kary doczesnej). Odpusty te może zyskiwać każdy ochrzczony dla siebie po spełnieniu odpowiednich warunków lub ofiarowywać je za zmarłych.
ODPUST zatem nie jest odpuszczeniem grzechów, ale darowaniem kar czyśćcowych za grzechy.
Wypominki to wymienianie imion i nazwisk zmarłych połączone z modlitwą. Modlitwa ta jest praktykowana w Kościele od II wieku, a od III wieku Kościół modli się za zmarłych w czasie Eucharystii. Dzisiejsze wypominki, tak jak wiele zwyczajów kościelnych, mają początek w starożytnej liturgii. Odczytywano podczas niej tzw. dyptyki, na których zapisywano zarówno składających ofiarę, jak i tych, za których ona była składana. Ich odczytywanie trwało niekiedy bardzo długo. Z czasem zastąpiły je krótsze memento (czyli wspomnienia).
Dziś pisząc imiona zmarłych na kartkach wypominkowych, a następnie odczytując je, wyrażamy wiarę, że ich imiona są zapisane w Bożej Księdze Życia. Stopniowo przyjęła się też znana do dzisiaj praktyka odprawiania Mszy Świętych za zmarłych pokutujących w czyśćcu.
Podczas każdej Eucharystii Kościół modli się za wszystkich, którzy odeszli z tego świata: Pamiętaj także o naszych zmarłych braciach i siostrach i o wszystkich, którzy odeszli już z tego świata. Dopuść ich do oglądania Twojej światłości (II Modlitwa Eucharystyczna). Błędne jest zatem i zupełnie niepoprawne potoczne określenie: dusze, o których nikt nie pamięta, za które się nikt nie modli, które znikąd nie mają ratunku – takich dusz nie ma. Kościół nieustannie więc powierza w modlitwie zmarłych, którzy należeli za życia do danej wspólnoty, a także tych, których wiarę znał jedynie sam Bóg: Pamiętaj o tych, którzy odeszli z tego świata (…) oraz o wszystkich, których wiarę jedynie Ty znałeś (I Modlitwa Eucharystyczna). I to tutaj właśnie, po raz kolejny, objawia się to heroiczne wyznanie wiary w miłosierdzie Boże względem zmarłych. To ono jest w stanie uratować także takiego człowieka, który, choć według naszego rozeznania jest daleki od miłości Bożej, nie ma zamkniętej drogi do życia wiekuistego w ojczyźnie niebieskiej.
